بررسی برخی از ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد گلرنگ بهاره تحت تنش کمبود آب

دانه روغنی گلرنگ برای شرایط محیطی مواجه با تنش های غیر زیستی مانند خشکی و شوری، از قابلیت سازگاری بالایی برخوردار است. پژوهش با هدف ارزیابی اثرات تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژیک روی محتوای نسبی آب برگ (rwc)، دمای تاج پوشش برگی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گلرنگ بهاره در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 1386 به اجرا درآمد. فاکتور رقم شامل محلی اراک - 2811 و محلی اصفهان و فاکتور آبیاری شامل 4 سطح بدون تنش و کمبود آب در مراحل ساقه روی، گل دهی و پر شدن دانه ها بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که کمبود آب در مراحل مورد مطالعه، کاهش معنی دار ارتفاع بوته، ارتفاع طبق دهی، قطر طبق، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد روغن، دمای تاج پوشش برگی و rwc را باعث گردید. با توجه به اینکه بیشترین افت عملکرد دانه و روغن در شرایط کمبود آب در مراحل گل دهی و پر شدن دانه ها رخ داد، بنابراین تأمین آب کافی در این مراحل جهت حصول عملکرد قابل قبول ضروری به نظر می رسد. بروز خشکی در مرحله ساقه روی، ارتفاع بوته و طبق بندی را کاهش داد. بین دو رقم مورد مطالعه از نظرrwc ، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در بوته، درصد روغن دانه، عملکرد دانه و روغن تفاوت معنی داری دیده شد و رقم محلی اصفهان در شرایط عادی و تنش کمبود آب نسبت به محلی اراک-2811 همواره در سطح بالا تری قرار داشت. بین عملکرد دانه با تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، قطر طبق، وزن هزاردانه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری دیده شد. همچنین بین rwc، دمای تاج پوشش برگی با یکدیگر و با عملکرد دانه و روغن همبستگی های معنی داری دیده شد. به نظر می رسد از شاخص های دمای تاج پوشش برگی و محتوای نسبی آب برگ برای شناسایی اثرات کمبود آب در گلرنگ بهاره بتوان استفاده نمود.